A Casa de Galatán, unha edificación de principios do S. XVIII construída por terratenentes, é hoxe o epicentro dun escenario nostálxico e incomunicado. O seu nome denomina ao propio lugar e das casas que o conforman, a cheminea de Galatán é a única que aínda respira.

​

As imaxes da zona e da vivenda (interiores e exteriores) evidencian un estado de continua soidade. As 3,5 hectáreas que configuran o fogar preséntanse completamente deshabitadas e nada semella alterar a perfecta harmonía entre unha paisaxe rural copada de vexetación e o son da calma. Durante uns segundos, na ocorre. Non obstante, sen previo aviso, unha robusta labrador entre en escena. Exaltada polo reclamo dunha chamada, seguimos a Rufa no seu vertixinoso percorrido. A cadela conquista o protagonismo da imaxe ata que se detén. Levanta a mirada (que tamén é a nosa) e amosa a presencia dun novo personaxe. Con xesto firme e rutineiro, un vello afía un machete nunha roda de pedra.

​

Pepe é o dono da Casa de Galatán. Consciente de que a súa soidade se veu interrompida, acaricia a Rufa e abandona a súa tarefa. Coa dificultade lóxica de quen abraza os 90 anos, machete na man, Pepe diríxese a cortar a leña que quentará a cociña durante a semana. Un par de atinados golpes e a fatiga obrígao a suspender a faena. Hai traballos que cada día se fan máis complicados. Aínda así, resignarse á apatía da vellez nunca foi unha opción. Acompañamos a Pepe polos exteriores da casa. A súa figura camiña soa.

​

O verdor dun vasto e coidado prado amortigua os pasos do ancián. No galiñeiro, antes integrado un dinámico curral, Pepe recolle os ovos que puxeron as súas galiñas. Con delicadeza, deposítaos un a un nun envase rosado. Na súa cuberta obsérvanse unhas curiosas marcas de conteo feitas a lápis. Volve sobre os seus pasos. 

​

No camiño lóxico á vivenda, Pepe desvíase. Debe revisar o estado da súa colmea. Atravesa o sendeiro que discorre entre un hórreo de seis metros de largo e a centenaria fonte da que tantas xeracións disfrutaron. Na ventá dun vello muíño de auga, atrofiado por 60 anos de inactividade, descansa o último enxame da Casa de Galatán. E na súa entrada, inertes e mutiladas, cinco abellas monopolizan o poder da escena. A firmeza expresiva do vello maquíllase de ira. Retira os cadáveres e vaise. 

​

Carlos Sobera ambienta unha das seis entradas á vivenda: a cociña do caseiro, hoxe convertida no “cuarto da televisión”. A voz do presentador vizcaíno musicaliza unha presencia que descoñecemos. Pepe non vive só, a televisión prendida demóstrao. Aínda así, non existe diálogo. O noso protagonista, portando aínda o envase rosado cos ovos, atravesa a estancia e adéntrase na cociña. Garda os ovos nun dos mobles laterais e acomódase na mesa central que domina o escenario. Sobre ela hai dúas botellas de auga baleiras, un embude, unha bock damn (cervexa negra), un xugo de arándanos e un frasco de alcohol etílico. Comeza a fabricar algo con estos ingredientes. 
 

Durante a confección do artefacto descoñecido, o son dunha porta que se resiste anuncia unha nova presencia. Xabier, fillo de Pepe, entra en escena. Trae a compra de toda a semana. Mentres a almacena  nun dos mobles da cociña, non pode evitar preguntarlle a seu pai sobre a tarefa que concentra todos os seus esforzos: a trampa. Xabier despídese lembrando que “David virá ás 4”.

​

De novo no exterior, pasando o sendeiro que conduce á colmea, tres camelias cor escarlata abrigan un banco de metal. Na árbore con máis flores, Pepe colga a trampa que acaba de preparar. Mira o seu reloxo, son case as catro. 
 

O portón principal da Casa de Galatán érguese uns tres metros sobre o chan. Oculta unha entrada de contrastes, onde o negro dun versátil alpendre introduce a un espazo aberto, cálido e cheo de tonalidades. Salvo o domingo, permanece pechado. No seu exterior hai un coche aparcado.

​

A figura de Pepe xa non camiña soa. Con David, o seu experto acompañante, percorre os terreos máis alonxados da vivenda. Están na procura do niño dunha avespa: a asiática. Desde fai tempo esta especia aniquila ás últimas abellas de Galatán. A busca remata sen éxito aparente. Pepe e David despídense. 

​

As camelias cor escarlata continúan no seu sitio. E a trampa de Pepe, tamén. O vello mergulla no seu interior explorando a presencia dalgunha avespa asiática que cáese neste “cebo”. Nada. Non hai botín. Ira e decepción fúndense no rostro de Pepe. Podee que a súa colmena estea sendo atacada. 

​

Dende a porta do muíño, mirando ao seu lúgubre interior, advírtese con claridade a parte traseira da colmea. Aí está Pepe, asomado á ventá onde unha batalla está a piques de comezar. O ancián prepárase. Ignora a protección de dous traxes de apicultor que colgan do teito e espátula en man, bautizada con veleno, sitúase detrás da colmea. Tres segundos e un estouro de zumbidos e golpes domina a escena. Pepe está defendendo ás súas abellas do ataque dun grupo de velutinas. Con cada avespa que mata, o vello marca unha liña vertical sobre un envase de ovos vacío. Contabiliza as súas vítimas. 

​

A omnipresente calma desaparece e a acción semella non ter fin. Sen embargo, unha vez máis, o sobresalto da labrador interrompe a escena. Alguén chegou á Casa de Galatán.

​

O “cu sucio” sempre dominou os domingos en familia. Xalo e Celia, de 6 e 8 anos desafían a fortuna do seu avó neste xogo de cartas. Quen saque o as de ouros perde. Pepe entretense cos seus netos e a súa ledicia traspasa a pantalla. Ofrece unha tregua á avespa asiática. 

​

Anoitece na Casa de Galatán. Anúnciase o final do domingo. A familia vaise e un baleiro rutineiro usurpa o exterior da vivenda. Palabras de despedida ambientan un plano que xa coñecemos. Dende o alpendre, durante uns segundos, observamos a quietude do escenario. A perspectiva é perfecta. 

​

Coa mirada fixa, captamos o verdor do vasto e coidado prado, a parte frontal da casa, o hórreo, a fonte e o sendeiro que conduce á colmea. Nada se move, semella un cadro. Non obstante, sen predicilo, Pepe insértase neste lenzo. Atravesa o sendeiro e detense fronte as camelias cor escarlata. Recolle a trampa e, por última vez, comproba o seu interior. No fondo, dez velutinas flotan sen vida. Baleira o artefacto, separa as avespas e lévaas consigo. 

​

​Pepe non só cuantifica  as súas vítimas, tamén as almacena. Sobre un montón de centos de avespas deposita as dez velutinas que acaba de capturar.